Zoekwoorden onderzoek: Het geheim van SEO experts

Hoger scoren in Google, dat willen alle marketeers en eigenaren van websites en webshops. Al snel wordt er begonnen met het maken van content waarop jij denkt dat je gevonden moet worden. Maar zoals zo vaak is het verstandig eerst een stap terug te nemen voor een goede strategie. Het zoekwoorden onderzoek is namelijk heel erg belangrijk om succesvol te zijn in zoekmachine optimalisatie.

Je leert niet alleen hoe je dit doet maar ook waarom dit het verschil maakt tussen bovenaan Google staan en op pagina 2 staan. En we weten allemaal dat de beste plek om een lijk te verbergen pagina 2 is, want daar komt toch niemand.

Met handige tips die je direct kan gebruiken om tot de beste keuzes in je zoekwoorden te komen kan je meteen aan de slag. En het mooiste is, deze tips vind je nergens anders en dus weten je concurrenten (nog) niet hoe je ze verslaat en waarom jouw website altijd bovenaan staat.

Laten we beginnen het ultieme zoekwoorden onderzoek.

Aangezien dit nogal een uitgebreid artikel is kan je met onderstaande links eenvoudig door het artikel heen bladeren.

• Welke zoekwoorden toetsen jouw klanten in Google in?
• Duizenden zoekwoorden uit je onderzoek
• Zoekwoorden of zoektermen
• Shorttail zoekwoorden
• Longtail zoekwoorden
• Zoekwoorden onderzoek doen waarmee je hoger in Google komt <— dit is de sleutel!
• Ondubbel je zoekwoorden
• Wat zeggen je zoekwoorden over het aankoopproces?
• Ken elke pagina van je website een doel toe
• Wat is het rendement van je zoekwoorden?
• Hoe sterk is de concurrentie op het zoekwoord?
• Kies de juiste zoekwoorden om bovenaan bij Google te staan
• Zoekwoorden onderzoek dat je klanten oplevert zonder overdreven hard te werken

Welke zoekwoorden toetsen jouw klanten in Google in?

Het doel van zoekmachine optimalisatie is het aantrekken van nieuwe bezoekers naar jouw website om te zorgen dat ze producten of diensten bij jouw gaan afnemen. Dat betekent dat je wel de juiste zoekwoorden moet gebruiken. Je hebt immers niks aan bezoekers op jouw website die niet geïnteresseerd zijn in de informatie, producten en diensten die jij aanbiedt.

Sterker nog het is zelfs negatief voor de positie van jouw pagina’s in de zoekmachine resultaten. Het zal namelijk je bouncepercentage doen toenemen en Google wil graag website pagina’s laten zien die de bezoeker naar een antwoord brengt op vraag achter het zoekwoord. Als jij dat niet levert met jouw pagina dan zal je dalen op de zoekmachine resultaten pagina.

Dus ken de zoekwoorden van jouw doelgroep en je kent de zoekwoorden die jouw nieuwe bezoekers gaat opleveren.

Zelf kan je natuurlijk een deel van de zoekwoorden bedenken maar wat dacht je van jouw klanten? De zoekwoorden die jouw klanten gebruiken worden ook gebruikt door soortgelijke personen. En soortgelijke personen behoren ook tot jouw doelgroep. Vraag je klanten dus welke zoekwoorden ze gebruiken.

Dit doe je gewoonlijk bij het maken van een buyer persona. Je buyer persona vertelt je wie jouw klant is, welke kanalen hij bezoekt, wat zijn behoeftes, wensen, problemen en uitdagingen zijn en dus ook welke zoekwoorden hij gebruikt.

Spreek daarom met jouw klanten en vraag ze naar de zoekwoorden die ze gebruiken. Dit kan voor sommige personen lastig zijn om op te sommen. Wat je kan helpen is om hun te vragen met welk probleem ze zaten voordat ze met jouw bedrijf, product of dienst in zee gingen. Daarnaast kan het helpen om te vragen hoe ze het product, dienst of bedrijf in eigen woorden zouden omschrijven.

Met deze informatie heb je alvast een begin gemaakt. Weten wie jouw doelgroep is helpt je bij het bedenken en toetsen van zoekwoorden waar je eerder niet aandacht. Zorg dus dat je buyer persona’s hebt gemaakt voor jouw producten of diensten.

• Praat met klanten
• Maak buyer persona’s
• Vul buyer persona’s aan met zoekwoorden

Duizenden zoekwoorden uit je onderzoek

Ik kan je alvast voorbereiden dat je duizenden zoekwoorden gaat vinden in je zoekwoorden onderzoek. Voor elk bedrijf waar ik aan de slag ben gegaan met SEO lopen de zoekwoorden altijd hard op. Er zijn zoveel mensen dus zoveel wensen en dat betekent zoveel zoekwoorden.

Door de hoeveelheid zoekwoorden die je verzamelt is het op een gegeven moment zo’n grote berg dat je door de bomen het bos niet meer ziet. Je moet een manier hebben om dit te ordenen. Daarnaast heb je een mogelijkheid nodig om de zoekwoorden op waarde in te schatten en te verrijken met essentiële informatie om betere beslissingen te nemen.

Excel of Google spreadsheets is hiervoor uitermate handig. Gebruik een van deze tools om de informatie te verzamelen maar ook om eenvoudig te filteren en de juiste beslissingen te nemen. Zelf vind ik Google spreadsheets altijd het handigst omdat deze bron aan informatie vaak voor meerdere mensen interessant is. Hiermee kan je het eenvoudig delen en gezamenlijk bewerken.

Vergis je niet, zoekwoorden onderzoek is nooit klaar. Het is een levend document en niet iets wat je slechts éénmaal maakt.

Wat je nu gaat doen is het aanmaken van een template. In dit template maak je alvast de kolommen aan die je gaat gebruiken. De kolommen zijn:

• Zoekwoord
• Zoekvolume
• SEA Moeilijkheid
• SEO Moeilijkheid
• Concurrentie Google
• Bod laag bereik
• Bod hoog bereik
• Fase aankoopproces
• Doel landingspagina
• Conversiepercentage
• CTR
• Productgroep
• Product
• Marge
• Succeskans
• Verwachte aantal bezoekers
• Bezoekersrendement
• ROTI

Wanneer je template klaar is ben je klaar om te beginnen met het ultieme zoekwoorden onderzoek. Hierin wordt ook vanzelf duidelijk hoe je elke kolom moet vullen.

Binnen zoekmachine optimalisatie zijn er misschien nog wat termen die nieuw voor je zijn. Deze zullen we even kort uitleggen zodat we allemaal dezelfde taal spreken.

Leestip:
SEO schrijven in 3 simpele stappen

Zoekwoorden of zoektermen

We spreken vaak over zoekwoorden, waarschijnlijk omdat ze in het Engels over keywords spreken, maar er zijn maar zoveel zoekwoorden als dat er woorden zijn. Zoektermen zijn eigenlijk een betere beschrijving. Een zoekterm kan namelijk uit meerdere woorden bestaan.

Je ziet ook dat er vaak zoekopdrachten ingevoerd worden die meer woorden omvatten dan slechts één. Daarom is het gebruik van het woord zoektermen accurater dan zoekwoorden. Maar goed, in dit artikel houden we het even op zoekwoorden, ook al kunnen die zoekopdrachten zijn die uit meerdere woorden bestaan.

Shorttail zoekwoorden

Shorttail zoekwoorden heb je wellicht weleens van gehoord. Dit zijn zoekwoorden die bestaan uit maximaal drie woorden en waar veel zoekvolume op zit. Dit zijn dus zoekopdrachten als ‘bakker’, ‘slager’ of ‘vakanties Spanje’. Shorttail zoekwoorden beslaan ongeveer 30% van alle zoekopdrachten in Google.

Longtail zoekwoorden

Longtail zoekwoorden beslaan dus de andere 70% van zoekopdrachten in Google. Dat is een veel grotere groep maar omdat deze bestaan uit meer dan drie woorden heb je veel meer variaties. Doordat er meer variaties zijn zal je ook zien dat longtail zoekwoorden minder zoekvolume hebben, ze zijn minder populair.

Dat betekent ook dat je minder gevonden wordt op deze longtail zoekwoorden. Echter zijn deze zoekopdrachten vaak veel concreter en worden bezoekers die binnenkomen via deze zoekwoorden ook vaker klant dan op shorttail zoekwoorden. Voorbeelden van longtail zoekwoorden zijn: ‘wit tijgerbrood bestellen Rijswijk’, ‘beef wellington slager Zoetermeer’ en ‘Vakantiehuisje Alicante Spanje augustus’.

Zoekwoorden Onderzoek doen waarmee je hoger in Google komt

Goed, de basis staat nu. Nu is het simpelweg de juiste zoekwoorden vinden. Hiervoor zijn er een aantal gratis tools die je kan gebruiken. Ik zal hier uitleggen welke ik gebruik en waarom.

Er zijn ook betaalde tools voor het doen van zoekwoorden onderzoek maar hier heeft niet iedereen toegang toe dus ik beperk me tot de gratis tools. Met deze gratis tools kan je namelijk net zo goed het ultieme zoekwoorden onderzoek uitvoeren.

De stappen die je gaat uitvoeren zijn:

• Brainstormen
• Buyer persona informatie
• Google Analytics
• Ubersuggest
• Google Suggesties
• Directe concurrenten
• Google zoekwoordenplanner

Zoekwoorden brainstorm

Heel veel kennis bevindt zich binnen jouw organisatie. Organiseer daarom een korte brainstorm sessie. Dit hoeft geen ellenlange sessie te worden. Hou hem liever kort want je kan onmogelijk alle zoekwoorden zelf bedenken, daarbij zijn hier hele handige zoekwoorden onderzoek tools voor.

Het doel van de brainstormsessie is eigenlijk om shorttail zoekwoorden te vinden. Deze ga je later verrijken en uitbreiden naar longtail zoekwoorden. Uiteraard mogen er wel al longtail zoekwoorden in deze fase terugkomen bij je zoekwoorden onderzoek. Dat is geen enkel probleem. Maar om het efficiënt te houden wil je voorkomen dat iemand begint met een shorttail zoekwoord en deze zelf steeds meer gaat uitbreiden naar longtail zoekwoord variaties.

Je wilt zoveel mogelijk denkwijzen ontdekken die mensen kunnen hebben om hun probleem aan te duiden. Achter elk zoekwoord gaat een behoefte schuil. Dit zijn vaak behoeftes die veel mensen hebben maar op een andere manier gebruiken in het typen van hun zoekopdracht. Die zoekopdrachten probeer je te vinden.

Plan een meeting in een vergaderruimte. Laat iedereen staan, lekker actief en hou de meeting maar maximaal 30 minuten. Iedereen krijgt post-it’s en een marker. Het is de bedoeling om zoveel mogelijk concrete zoekwoorden op te schrijven. Kijk bij elkaar af om inspiratie te vinden. Afkijken wordt makkelijk want iedereen hangt zijn post-its aan de muur.

Hou goed in gedachten waarvoor je deze exercitie doet. Is dit voor de gehele website of slechts voor een aantal categorieën of producten? Kader het zodat alles wat aan de muur komt te hangen ook zin heeft.

Wat je eventueel goed kan helpen, zeker wanneer het brainstormen wat moeizaam gaat is om dit per productcategorie te behandelen. Je stelt een productcategorie centraal en gebruikt voor elke categorie 3 minuten. In die 3 minuten mag iedereen zoveel mogelijk zoekwoorden opschrijven die zij associëren bij deze productgroep. Doe er dan ook nog een voor de branche waar je je in bevindt en specifieke termen waar jouw bedrijf voor staat.

Aan het einde hangt de gehele kamer vol met post-its als je geluk hebt. Dit zijn leuke dingen om te doen, dus maak het ook leuk met veel energie en enthousiasme. Niks is fout. Het is goed om ze door te lopen met het team als daar tijd voor is. Dan komen er vaak weer nieuwe ideeën boven.

Voor een brainstormsessie nodig je het liefst mensen uit die de producten goed kennen en mensen die jouw klanten goed kennen. Denk dus aan marketeers, accountmanagers, callcentermedewerkers en klantenservice bijvoorbeeld.

De zoekwoorden verzamel je en voeg je toe aan je excel of Google spreadsheets. Het is even een klusje maar je hebt meteen een goede basis.

• Organiseer een brainstormsessie
• Nodig mensen van meerdere afdelingen uit
• Zorg voor post-its en markers
• Verzamel zoekwoorden
• Voeg ze toe aan je Excel

Buyer persona zoekwoorden

De zoekwoorden uit je buyer persona’s kan je eventueel als inspiratiebron gebruiken als je brainstorm een beetje stilvalt. Dit kan weleens mensen triggeren. Uiteraard voeg je ook deze zoekwoorden toe aan je Excel sheet.

De excel moet het complete overzicht van al jouw zoekwoorden worden uit het zoekwoorden onderzoek.

• Verzamel zoekwoorden uit je buyer persona’s
• Voeg ze toe aan je Excel

Google Analytics voor zoekwoorden onderzoek

Als je website niet compleet nieuw is heb je natuurlijk al een bron aan informatie voorhanden. Soms zonder dat je het weet, je denkt er simpelweg niet aan. Google Analytics.

In je Google Analytics account vind je onder acquisitie ook zoekwoorden waar je op gevonden wordt. Veel hiervan zal afgeschermd zijn, dus ja wat heb je eraan denk je. Maar daarom heeft Google nu ook Google Search Console.

In Google Search Console kan je zien waar je landingspagina’s op gevonden worden. Dit zijn dus al zoektermen waar je op scoort. Waarom zou je deze toevoegen? Het is interessant omdat je hier dadelijk variaties op gaat maken. Voeg daarom ook deze zoekwoorden toe aan jouw Excel sheet.

Daarnaast kan het zijn dat je op deze zoekwoorden momenteel op plek 2 of 3 staat. Zou je niet willen om ook bovenaan Google te staan? En niet met één maar zelfs met twee website pagina’s. Je zou er namelijk ook voor kunnen kiezen om deze pagina te optimaliseren om bovenaan Google te komen. Maar met twee pagina’s betekent nog meer bezoekers.

• Verzamel zoekwoorden uit Google Analytics
• Verzamel zoekwoorden uit Google Search Console
• Voeg ze toe aan je Excel

Leestip:
Google Analytics beginnershandleiding

Zoekwoorden onderzoek begint met Ubersuggest

Velen van jullie hadden waarschijnlijk verwacht dat ik zou beginnen met Google zoekwoordenplanner maar ik begin altijd met Ubersuggerst.

Ubersuggest is een SEO zoekwoorden tool die je helpt om zoekwoorden te vinden net als Google zoekwoordenplanner maar het heeft een voordeel. Deze laat je de concurrentie zien voor zowel SEO als SEA.

De reden dat ik met Ubersuggest begin is omdat je in een later stadium alle zoekwoorden uit je excel nog een keer door de andere SEO zoekwoorden tool wilt halen en bij Google’s zoekwoordenplanner gaat dit beter en sneller dan bij Ubersuggest.

Met Ubersuggest hoef je niet in te loggen. Je gaat naar de website toe en voert je eerste zoekwoord in van je zoekwoorden onderzoek uit je Excel sheet. Je ziet meteen het verschil. Er wordt een cijfer getoont tussen 0 en 100 waarmee de concurrentie op het zoekwoord wordt aangegeven. Dit gebeurt zoals voor SEA als voor SEO.

Scroll naar beneden en klik op ‘weergeef alle keyword ideeën’. Of klik in het linkermenu op ‘keyword ideeën’. Je krijgt nu een lijst met zoekwoord ideeen maar ook een button waar je ‘gerelateerd’ kan vinden. Dit zijn direct al een berg zoekwoorden waarschijnlijk.

Klik op ‘exporteer naar CSV’ om de volledige lijsten uit Ubersuggest te exporteren. Knip en plak deze naar je Excel sheet. Je eerste zoekwoorden met verrijkte data 🙂

Zorg ervoor dat je de juiste informatie in de juiste kolom knipt en plakt. Dit om de data zuiver te houden.

Aangezien alle zoekwoorden op volgorde staan is het verstandig om hierbij meteen de productgroep en product in te vullen. Deze zijn waarschijnlijk namelijk allemaal gelijk. Daarom gaat dit vrij snel.

Dan ga je door naar het volgende zoekwoord.

• Vul de zoekwoorden in op Ubersuggest
• Klik naar ‘keyword ideeën’
• Exporteer zowel zoekwoorden als gerelateerde zoekwoorden
• Voeg toe aan Excel
• Plaats de informatie in de juiste kolom
• Vul productgroep en product kolom in

Suggesties voor zoekwoorden onderzoek

Wanneer je dit hebt gedaan heb je waarschijnlijk al duizenden zoekwoorden. Heb je het idee dat je op sommige producten of productgroepen niet volledig bent of genoeg zoekwoorden hebt dan kan je deze nog uitbreiden. Maarja, hoe?

Eigenlijk heel simpel. Ga naar Google en zoek op de zoekwoorden uit de productgroep. Google laat je dan ook suggesties zien. Dit doen ze al bij het invullen. Dus daar kan je al nieuwe zoekwoorden uithalen.

Je kan ook zoekwoorden halen wanneer je de zoekopdracht hebt voltooid. Onderaan de pagina zie je in veel gevallen staan; zoekopdrachten gerelateerd aan [zoekwoord]. Ook dit zijn weer interessante zoekwoorden voor jouw zoekwoorden onderzoek. Wanneer je op één van deze linken klikt kom je weer op een nieuwe SERP. En daar kan je weer dezelfde truc uithalen.

Als je op een link klikt van een van de zoekresultaten en dan terug klikt naar de SERP. dan klapt er ook een blok uit met; mensen zochten ook naar. Ook hier staan weer gerelateerde zoekopdrachten. Ook weer zoekwoorden.

Voeg al deze zoekwoorden toe aan je excel sheet. Om deze van data te voorzien en eventueel nog meer zoekwoorden te vinden haal je ze ook nog even door Ubersuggest.

• Type zoekwoorden in op Google
• Pak de zoekwoorden suggesties die Google aanbiedt tijdens het typen
• Voer zoekopdrachten uit op Google
• Scroll naar beneden voor gerelateerde zoekwoorden
• Pak de zoekwoorden voor je Excel
• Klik op de gerelateerde zoekwoorden en scroll weer naar beneden voor nieuwe zoekwoorden
• Voer zoekopdrachten uit op Google
• Klik op een zoekresultaat
• Klik terug naar de SERP
• Noteer de zoekwoorden uit ‘mensen zochten ook naar’
• Haal alle nieuwe zoekwoorden door Ubersuggest voor extra zoekwoorden en de data
• Voeg alle nieuwe zoekwoorden toe aan je Excelsheet en vul de kolommen in

Directe concurrenten rechtstreeks aanvallen op hun zoekwoorden

Bij al deze manieren om zoekwoorden te vinden ben je uitgegaan van de behoefte van je klanten. Hiervoor heb je verschillende bronnen ingezet maar het is ook goed om naar je concurrenten te kijken.

• Welke termen gebruiken je concurrenten op hun website voor bepaalde categorieën?
• Welke blogs schrijven ze?
• Zie je bepaalde zoekwoorden terugkomen die je nog niet gebruikt?

Dit is allemaal informatie die je zo kan oprapen. Test ze in Ubersuggest en je weet of ze relevant zijn om toe te voegen aan je zoekwoorden onderzoek.

Maar dit ligt voor de hand, en had je ook zelf kunnen bedenken natuurlijk. Maar wat als ik je vertelde dat er een tool is die je kan laten zien waar je concurrenten op gevonden worden. Dat zou interessant zijn toch?

Leestip:
SEO Concurrentieanalyse: Zoekwoorden

Met Similarweb.com kan je gegevens van je concurrenten vinden. Hoeveel verkeer ze hebben en hoeveel procent daarvan afkomstig is van SEO. Dat is leuk om te weten, maar wat het interessant maakt is dat je ook kan zien op welke zoekwoorden ze gevonden worden en hoeveel verkeer ze daarmee binnenhalen.

De tool is gratis te gebruiken en kan je dus helpen om extra zoekwoorden te vinden of zoekwoorden die je wel al kent maar waarvan je nu weet dat ze je concurrenten een berg traffic opleveren.

Deze zoekwoorden, als ze nieuw zijn, voeg je weer toe aan Ubersuggest en verrijk je weer met relevante zoekwoorden en data. Daarna neem je ze op in je Excel sheet.

• Ga naar Similarweb.com
• Vul je concurrenten in
• Ontdek hun zoekwoorden

Google Zoekwoordenplanner ideaal voor zoekwoorden onderzoek

Waarschijnlijk ben je bekend met de zoekwoordenplanner van Google. Om hoog in Google te komen is het logisch om ook een product van Google te gebruiken. Hiervoor heb je een Google Ads, voorheen Google Adwords, account nodig. Deze kan je gratis aanmaken.

Vergis je niet, de Google zoekwoordenplanner is bedoeld voor SEA en niet voor SEO maar dat betekent natuurlijk niet dat je het niet kan gebruiken. Ze richten zich namelijk beide op dezelfde website pagina’s: de zoekresultaten pagina’s (SERP’s) van Google.

Goed, waar moet je zijn? Je logt in of maakt een account aan gaat naar ‘tools’ in de bovenste menubalk en kiest voor zoekwoordplanner. Daarna krijg je de keuze tussen ‘nieuwe zoekwoorden vinden’ of ‘zoekvolumes en prognoses bekijken’. Kies voor ‘nieuwe zoekwoorden vinden’.

Normaal gesproken zou je hier het eerste zoekwoord dat je wilt onderzoeken in typen. Maar je hebt al een hele berg aan zoekwoorden. Deze wil je nog even verrijken met wat extra informatie. Plak hier dan ook een deel van je zoekwoorden in.

De reden dat ik Google zoekwoordenplanner als laatste doe is omdat het het toestaat een lijst zoekwoorden in te plakken. Bij Ubersuggest lukt me dit niet.

Nu komen alle ingevoerde zoekwoorden er netjes in en als ik ze download ook weer netjes uit. Hierdoor kan ik de informatie eenvoudig plakken in de juiste kolom en hoef ik dit niet per zoekwoord te doen.

Met de zoekwoordenplanner van Google zie je niet alleen het te verwachtte zoekvolume maar je krijgt daarnaast ook een berg aan zoekwoord suggesties. En die zijn interessant. De shorttail zoekwoorden kan je vaak zelf bedenken, maar de longtail geven je juist de belangrijke zoekwoorden.

Je ziet nu als het goed is staan:

• zoekwoord
• maandelijkse zoekvolume
• concurrentie
• vertoningspercentage van de advertentie
• bod voor laag bereik
• bod voor hoog bereik

Het stukje over concurrentie gaat over SEA, Google Ads. Betaalde campagnes dus. Toch kan het je inzicht geven. Voornamelijk over het effect van het zoekwoord. Een zoekwoord wat veel rendement oplevert in de vorm van klanten en omzet zal eerder geneigd zijn om hoge concurrentie te hebben dan een zoekwoord met lage concurrentie.

De informatie die je hiermee krijgt neem je allemaal op in je Excel sheet. Let er op dat je eerst de huidige zoekwoorden verrijkt met informatie per kolom en daarna pas nieuw gevonden zoekwoorden toevoegt. Maak je niet druk over dubbele zoekwoorden, die filteren we er op een later moment weer uit.

Rechts bovenaan zie je staan ‘zoekwoordideeën downloaden’. Hier klik je op om alle zoekwoorden te downloaden.

Met de Google Zoekwoordenplanner verrijk je de zoekwoorden die je al hebt en vind je nieuwe. Je huidige zoekwoorden vul je aan met de informatie voor de kolommen: ‘concurrentie’, ‘Bod laag bereik’ en ‘Bod hoog bereik’.

De nieuwe zoekwoorden voeg je toe met zoveel mogelijk informatie overeenkomstig met de kolommen uit je Excel sheet template.

• Vul lijstjes van zoekwoorden in in Google Zoekwoordenplanner
• Download zoekwoorden
• Knip en plak aanvullende informatie in de daarvoor bestemde kolommen
• Voeg nieuwe zoekwoorden toe

Ondubbel je zoekwoorden

Nu heb je echt een hele grote berg aan zoekwoorden. Dat kan niet anders. Aangezien je verschillende bronnen op verschillende momenten hebt gebruikt kan het zijn dat je dubbelen hebt.

Om een schone lijst aan zoekwoorden te krijgen rangschik je de kolom zoekwoorden op alfabet. Nu kan je ze een voor een doorlopen, maar dat is niet efficiënt. Excel biedt hiervoor een fijne functie ‘duplicaten verwijderen’. Voor Google Spreadsheets… helaas niet.

In dat geval knippen en plakken naar Excel. Duplicaten verwijderen aldaar en dan weer terug naar Google Spreadsheets zodat je het op juiste wijze kan delen en bewerken.

Maar goed, wanneer je je duplicaten hebt verwijderd en je dus een schone lijst hebt dan weet je het exacte aantal zoekwoorden dat jij hebt gevonden.

Zoekwoorden onderzoek actie:

• Ondubbel je zoekwoorden in Excel
• Plak eventueel daarna je data weer terug naar
• Google Spreadsheets

Nu zou je kunnen denken, dan ga ik maar bovenaan beginnen met content maken en dan zien we wel waar het schip strand. Of je kiest voor de zoekwoorden met het hoogste zoekvolume. Vaak zijn dit zoekwoorden die veel concurrentie hebben en waardoor het moeilijker is om bovenaan bij Google te staan.

Dus wat doe je dan? In de volgende stappen ga je de zoekwoorden op waarde schatten en je gaat op zoek naar de quick wins. De zoekwoorden waarmee je snel bovenaan Google kan komen en niet alleen dat, ook zoekwoorden die je niet alleen bezoekers opleveren maar ook betalende klanten.

Wat zeggen je zoekwoorden over het aankoopproces?

Het is goed om te begrijpen wat zoekwoorden zijn. Een zoekwoord is voor de bezoeker niet meer dan een manier om achter bepaalde informatie te komen. Er leeft een bepaalde behoefte bij hem en die wil hij graag bevredigen.

Dat kunnen verschillende dingen zijn:

• I want to know: Antwoord op een vraag, kennisverrijking
• I want to go: Ergens naar toe, locatie
• I want to do: Iets beleven of verrijking van het leven, beleven
• I want to buy: Toegang krijgen tot een product of dienst, kopen

Het achterhalen van de behoefte, wens, uitdaging of probleem achter het zoekwoord is een belangrijk onderdeel in het vinden van zoekwoorden die je betalende klanten opleveren.

Het is geen gemakkelijke opgave wellicht maar het doen van aannames in deze fase is beter dan niks doen. Op een later moment kan je dit uiteraard nog gaan optimaliseren door te leren van de ervaringen die je hebt opgedaan op je website.

Ben je bekend met de buyer journey? Of met het aankoopproces? Dit zijn belangrijke begrippen om te begrijpen om je zoekwoorden te onderscheiden in omzetverwachting.

Ik zal het in het kort uitleggen.

Het aankoopproces beschrijft drie fases die klanten doorlopen alvorens ze iets kopen. De drie fases zijn:

• Awareness fase
• Consideration fase
• Decision fase

De awareness fase is de fase van het aankoopproces. In deze fase wordt de persoon zich bewust van een probleem. Er is iets wat hij wil, kan of moet veranderen om zijn leven te verrijken.

Bijvoorbeeld een bedrijf met een webshop. Hij merkt dat zijn omzet terugloopt, of hij heeft juist groeien plannen. Hij kan in deze fase zoeken naar informatie als ‘gemiddelde omzet webshop’.

Wat de oplossing hiervoor is is hem nog niet bekend maar hij gaat dit onderzoeken in de consideration fase. Hij gaat op zoek naar concrete oplossingen voor zijn probleem die hem kunnen helpen om zijn behoefte te bevredigen.

De webshop eigenaar gaat op zoek naar manieren om meer omzet te realiseren. Dit kan hij op vele manieren doen merkt hij. ‘Rendement adverteren’, ‘Hoe snel resultaat zoekmachine optimalisatie’ of ‘Wat leveren social media posts webshops gemiddeld op’ zijn zoekwoorden die hij kan in toetsen in de consideration fase.

In de laatste fase heeft hij de keuze voor een oplossing, een product of dienst, al gemaakt maar gaat hij op zoek naar de leverancier met de juiste voorwaarden. Daar maakt hij de beslissing om het product of de dienst te kopen bij deze leverancier.

Leestip:
SEO Strategie ontwikkelen essentieel voor succes

In elk van deze fases kan de prospect afhaken. Maar de kans is groter dat iemand afhaakt in de awareness fase dan in de decision fase. Er zijn immers meer afhaakmomenten waarbij hij al besloten heeft om niet af te haken.

Het is dus geen garantie dat een zoekwoord in de decision fase leidt tot een aankoop maar het de kans is wel groter dan in de awareness fase. Er zijn immers andere oplossingen die hij onderzoekt in de consideration fase waar hij voor kan kiezen. En in de decision fase kan hij besluiten dat het platform als nog te duur is en kiezen voor een ander platform.

Met deze wetenschap kan je dus aannemen dat zoekwoorden die prospects in de decision fase in toetsen eerder tot een aankoop leiden dan bezoekers die zoekwoorden gebruiken voor de awareness fase.

Bekijk daarom je zoekwoorden onderzoek in je Excel sheet en voeg in de kolom ‘aankoopproces’ een van de drie genoemde fases toe; ‘awareness’, ‘consideration’ of ‘decision’.

Het is een hele klus, maar het is een belangrijk onderdeel om succesvol SEO in te zetten en op de lange termijn zal je zien dat je hier ontzettend veel profijt van hebt.

Misschien kan het helpen om de vraag te stellen, wat wil de persoon achter deze zoekterm bereiken?

• Meer informatie over het onderwerp = awareness fase
• Meer informatie over het product = consideration fase
• Meer informatie over het kopen het van het product = decision fase

Hoe kan je zoekwoorden herkennen in de awareness fase?

Dit zijn vaker dan in andere fases shorttail zoekwoorden. Wat je ook ziet is dat hier vaak nog in meervoud wordt geschreven dan in enkelvoud.

Daarnaast kunnen ze een van de volgende zoekwoorden bevatten in de zoekterm:

• Trends
• Risico’s
• Besparen
• Schadelijk
• Gezond
• Wetgeving
• Bijwerkingen
• Voorkomen
• Verwachtingen
• Optimaliseren
• Verbeteren
• Meer
• Minder
• Problemen
• Upgrade
• Beter
• Correct
• Vooruitgang
• Promoten
• Uitdagingen
• Kwestie
• Wat is
• Wat

In de consideration fase zie je dat de zoekwoorden al wat langer worden. Hoe concreter, hoe langer namelijk. Dus al meer longtail zoekwoorden. Het toevoegen van een locatie aan het zoekwoord plaatst het zoekwoord ook in de consideration fase.

Daarnaast verraden de volgende woorden in zoektermen de consideration fase:

• Oplossingen
• Tools
• Leveranciers
• Bedrijven die
• Winkel
• Groothandel
• Software
• Verkoper
• Eigenschappen
• Gids
• Opties
• Bedrijven
• Service
• Stappen
• Hulp
• Hulpmiddelen
• Help
• Keuzes
• Voordelen
• Nadelen
• Leidend
• Hoe

De decision fase is de belangrijkste fase. Klaar om te kopen. Wat toets je in? Specifieke zoekwoorden. Dus geen meervoud maar enkelvoud. Productnamen en bedrijfsnamen zijn hier zeker een mogelijkheid. Nog concreter product types of artikelnummers. In deze fase zie je eigenlijk alleen maar longtail zoekwoorden.

In de decision fase kan je zoekwoorden herkennen aan het gebruik van de volgende woorden:

• Vergelijken
• Concurrenten
• Alternatief
• Reviews
• Benchmark
• Beoordelingen
• Demo
• Demonstratie
• Product
• Voordelen
• Nadelen
• ROI
• Test
• Investering
• Prijs kwaliteit verhouding
• Versus
• Testen
• Dichtbij
• Kosten
• Prijzen
• Huren
• Bezorgen
• Snel
• Vandaag
• Goedkoopste
• Beste
• Kopen
• Stuks
• Bestellen
• Waar

Is deze indeling van zoekwoorden waterdicht? Nee, helaas niet maar hij klopt in heel veel gevallen wel. Je zal altijd zelf moeten blijven nadenken. En ja, je bent wel even bezig maar hier zal je jarenlang voordeel van hebben. Kan je je voorstellen, al die klanten die bij jou bestellen en je concurrent links laten liggen?

Om de beste te zijn, bovenaan Google te staan zijn er geen short cuts. Je zal hard moeten werken maar daarna staat ook iedereen versteld hoe jij altijd hoger in Google staat dan jouw concurrenten. Niet zei dat het makkelijk ging worden. Zoekwoorden onderzoek is hard werken maar de beloning is er ook naar.

Nu je al je zoekwoorden een voor een gaat doorlopen zal je ook zoekwoorden tegenkomen die niet relevant zijn. Ubersuggest en de Google zoekwoordenplanner zijn soms wat te ruim met de zoekwoorden die ze je aanbieden. Daardoor staan er irrelevante zoekwoorden in.

Verwijder deze niet relevante zoekwoorden uit je Excel lijst.

• Loop je Excel sheet met zoekwoorden door
• Voeg Awareness, Consideration of Decision toe in de kolom aankoopproces
• Verwijder niet relevante zoekwoorden

Ken elke pagina van je website een doel toe

Misschien doe je dit automatisch al onbewust maar het is goed om erbij stil te staan wat het doel van de pagina wordt die je gaat maken.

Bij veel bedrijven die ik tegenkom gaan ze vol enthousiasme aan de slag met het maken van content en daar zitten hele interessante pagina’s tussen. Helaas wordt daarbij nog weleens vergeten om een marketingfunnel te creëren. Hierdoor ontstaan pagina’s waar misschien wel aardig wat verkeer op binnenkomt maar meer dan bezoekers leveren deze pagina’s niet op.

Zonde, want met een goede marketingfunnel kan je meer rendement uit je pagina’s en bezoekers halen. Nu gaat dit artikel over het doen van het ultieme zoekwoorden onderzoek dus als je meer wilt lezen over de marketingfunnel dan kan je dat in een van onze andere artikelen doen.

Echter, is een onderdeel van de marketingfunnel dat wel van belang voor het doen van het zoekwoorden onderzoek.

Bepaal voor elke pagina wat doel is van de pagina die je gaat maken. Hou hierbij rekening met de fase in het aankoopproces die je eerder hebt gekoppeld aan het zoekwoord. Er zijn een aantal doelen die je aan de pagina kan koppelen:

• Bezoekers trekken
• Behoefte bepalen
• Betrouwbaarheid vergroten
• Leads genereren
• Locatie bezoeken
• Contact opnemen
• Product verkopen
• Klanttevredenheid vergroten

Door elke pagina een doel te geven kan je niet alleen je pagina hierop gaan inrichten op het moment dat je hem bouwt maar je kan ook gaan berekenen wat het rendement van elke pagina kan worden. Welk zoekwoord is het meest rendementvol en daarmee het belangrijkst om mee te beginnen voor SEO.

Als we teruggaan naar het aankoopproces dan zijn pagina’s die vallen in de decision fase het meest rendabel. Door hier nog een verschil in aan te brengen kunnen we nog concreter worden. Een pagina die leads oplevert is namelijk anders dan een pagina die product verkopen oplevert.

Om dit zo concreet mogelijk te doen ga je ook de cijfers berekenen.

• Voeg de doelstellingen toe van de pagina’s die je verwacht te gaan maken per zoekwoord

Wat is het rendement van je zoekwoorden?

Het rendement van je zoekwoorden is erg belangrijk voor het maken van de juiste keuzes op SEO gebied. Zoekwoorden onderzoek is meer dan alleen meer bezoekers naar je website trekken. Het gaat om de juiste bezoekers aantrekken, en het liefst bezoekers die jouw producten kopen of diensten afnemen.

Heb je dan een liever een klant die een product van € 20 koopt of eentje die een product van € 100 koopt? Dat maakt eigenlijk niet zoveel uit, het gaat om de marge die op het product maakt. Het product waar je de meeste marge op maakt is het meest interessant.

Dit is ook de reden dat je in een eerder stadium de producten en/of productgroepen hebt toegevoegd. Voeg hier de marges die je op de producten maakt toe. In het geval je doelstelling zich richt op omzet dan vul je de omzet in, doe dit ook als je de marges niet kent.

Maar hiermee heb je niet voldoende informatie om goede beslissingen te nemen.

Wat je gaat doen is de salesfunnel terugrekenen. Aangezien je voor de nieuw te maken pagina’s de informatie niet kent ga je werken met aannames. Zodra de pagina’s wel draaien en je een tijd onderweg bent kan je je aannames gaan bijstellen op basis van de nieuwe informatie.

Op basis van de doelstelling van de pagina’s van je website kan je aannames gaan doen over het resultaat van de pagina. En dan heb ik het over de conversieratio.

Op een landingspagina die als doel heeft om een product te verkopen is dit vrij eenvoudig te berekenen.

Hoeveel bezoekers heb je op een productpagina gemiddeld nodig om tot een verkoop te komen? Stel je hebt gemiddeld 20 bezoekers nodig op je pagina om tot een verkoop te komen dan is je conversiepercentage: 1/20*100%= 5%.

Bij een pagina die zich richt op het genereren van leads is de formule net even anders. Er zit namelijk nog een stap tussen. Je berekent het conversiepercentage op dezelfde manier. Maar in dit geval heb je bijvoorbeeld maar 10 bezoekers nodig om tot een lead te komen.

De berekening is dan 1/10*100%= 10%.

Dan ben je echter nog niet klaar want een lead is nog geen betalende klant. Van alle leads die je binnenhaalt wordt 50% klant. Dat betekent dat je dan uitkomt op een conversiepercentage tot betalende klant van 10%*40%= 4%.

Voor een contactpagina is dit wellicht wat lastiger te meten. Afhankelijk hoe je dit ingericht hebt en welke contactmogelijkheden je biedt. Met een apart telefoonnummer, Whatsapp contactmogelijkheden en een apart antwoordformulier kan je toch vrij goed administreren hoeveel procent van de mensen die contact met je zoekt klant wordt.

Dit vereist wel een goede manier om dit te monitoren. Dit moet structureel gebeuren, maar leadgeneratie trajecten is een wekelijkse of maandelijkse rapportage heel vanzelfsprekend. Hierin worden ook de bronnen vermeld dus zullen ook de contactmogelijkheden van de contactpagina meegenomen.

Als je met 100 prospects of klanten in contact bent geweest via de contactpagina en je haalt er 6 nieuwe klanten uit dan heb je een conversiepercentage van 6/100*100%= 6%.

Nu hou je nog 4 categorieën over en deze zijn wat complexer. Een uitgetekende marketingfunnel en buyer journey kunnen je hierbij helpen. Maar ook zonder deze kan je een aanname doen.

De pagina’s met het doel ‘betrouwbaarheid vergroten’ zitten waarschijnlijk in de consideration fase van het aankoopproces. De bezoekers die op deze pagina komen wil je helpen naar de decision fase van het aankoopproces zodat ze daar een aankoop kunnen doen.

Dit betekent dat je bezoeker dus minstens nog één pagina moet bekijken om tot een aankoop te komen. Het conversiepercentage van die pagina kennen we, 5% voor een productpagina, 4% voor een leadgeneratie pagina en 6% voor een contactpagina.

Leestip:
De beste meta tags maken

Klikratio van de bezoeker naar de ‘product verkopen’ pagina * de conversieratio van de ‘product verkopen’ pagina.

Bij een klikratio van 3% ziet de berekening er dan als volgt uit:
4%*5%= 0,2%

Dat betekent dat op de ‘betrouwbaarheid vergroten’ pagina de conversieratio van bezoekers die er komen tot kopende klanten 0,2% is.

Voor een ‘behoefte bepalen’ pagina werkt dit dan weer soortgelijk. Al zit deze pagina waarschijnlijk nog wat verder van de ‘product verkopen’ pagina af. Ook dan maak je weer een berekening.

Als de klikratio van deze pagina is naar een ‘betrouwbaarheid vergroten’ pagina 9% is. Dan wordt de berekening:

9% * 0,2% = 0,018%

Dit betekent dat je van alle bezoekers op een ‘behoefte bepalen’ pagina 0,018% converteert tot betalende klanten.

De linken en call to actions die je op je pagina’s hebt staan hebben allemaal een eigen berekening. Hiervan neem je het gemiddelde van alle linken van het ene type pagina naar het andere type pagina.

Zo heb je ook pagina’s met het doel ‘bezoekers trekken’. Dit zijn de pagina’s die het goed doen op het gebied van zoekmachine optimalisatie en bovenaan bij Google staan. Op dit soort pagina’s komt waarschijnlijk een groot deel van je bezoekers terecht.

Deze pagina kan linken en call to actions hebben naar pagina’s met verschillende doelen. Ook hier kijk je dan weer naar de percentages van het ene type pagina naar het andere type pagina.

De berekening kan dan zijn:

Met maar één call to action op de pagina en verwijzend naar een ‘behoefte bepalen’ pagina dan is de berekening weer gelijk aan voorgaande. Laten we de klikratio stellen op 10%.

10%*0,018%= 0,0018%

Maar zoals gezegd zijn er vaak meerdere links op een pagina, of soms zelfs meerdere call to actions. Dan kan het wat complexer worden.

Laten we ervan uit gaan dat je 10% richting de ‘behoefte bepalen’ pagina gaat. En dat 5% rechtstreeks naar de leadgeneratie pagina gaat. Dan werkt het als volgt.

0,018% ken je al van de vorige berekening.

Het andere deel van de bezoekers gaat via 5%*4% (leadgeneratie pagina conversiepercentage)= 0,2%

Tel vervolgens de beide percentages bij elkaar op en je komt tot 0,018%+0,2%= 0,218% conversieratio.

Het lastige aan dit alles is natuurlijk dat je werkt met aannames en inschattingen. Pagina’s met veel linken zoals deze zijn wat moeilijk te berekenen. Het kost je veel tijd en hoe meer linken hoe minder kans dat iemand op één van de linken klikt.

Je kan eindeloze berekeningen maken, maar aan het einde van de dag zijn het allemaal aannames. Daarom is het verstandig om alleen uit te gaan van de vervolgstap op de pagina waar je op stuurt. Wat wil je dat de volgende pagina of actie is binnen je website en concentreer je daarop.

En ja, ook dit is weer veel werk maar het gaat je een inzicht geven in het bedrag dat je terug gaat verdienen voor je inspanning om de content te maken.

Hou nog even vol, we zijn er bijna. Je zal zien dat deze manier van zoekwoorden onderzoek doen de manier is om je concurrenten te verslaan op SEO gebied. Dé manier om boven te staan in Google op de juiste zoekwoorden om zoveel mogelijk geld te verdienen.

• Bereken het conversiepercentage per pagina doel
• Vul het te verwachten conversiepercentage per zoekwoord

Hoe sterk is de concurrentie op het zoekwoord?

Vandaag de dag is er op elk zoekwoord concurrentie. Iedereen richt zich namelijk op zoekmachine optimalisatie en dat betekent dat er meer aanbod van websites en pagina’s is dan dat er vraag is.

Op sommige zoekwoorden is er dan ook meer concurrentie dan op andere zoekwoorden. Veel bedrijven richten zich bijvoorbeeld op shorttail zoekwoorden omdat deze een groot zoekvolume hebben maar wij weten dat de omzet het meeste komt uit longtail zoekwoorden.

Daarnaast zit er vaak minder concurrentie op en minder concurrentie betekent dat het makkelijker om bovenaan bij Google te komen. Dat betekent dat je met minder inspanning de betalende klanten kan binnenhalen.

Maar waar vind je deze goudmijntjes?

Ze zitten tussen de zoekwoorden die je al hebt geselecteerd en nu is het zaak ze te onderscheiden van de zoekwoorden die meer inspanning nodig hebben voor rendement.

We hebben met Ubersuggest heel veel mooie informatie verkregen. De kolom ‘SEO moeilijkheid’ geeft je een indicatie. Hoe hoger dit getal is hoe moeilijker het is om bovenaan te staan bij Google. Dus we zijn op zoek naar lage getallen in deze kolom.

Op een later moment, als je echt de content gaat maken om bovenaan te staan bij Google, moet je de content van de concurrentie gaan onderzoeken. Waar neem je het tegenop, wat zijn de punten waarop jij kan verbeteren ten opzichte van hen.

Kies de juiste zoekwoorden om bovenaan bij Google te staan

Nu je alle informatie verzamelt hebt is het zaak om de laatste stap te maken. Het moment om de beslissingen te nemen op welke zoekwoorden je wel gaat schrijven en op welke niet. Waar zit het laaghangende fruit?

Om dit te bepalen doe je het volgende.

Allereerst bepaal je hoeveel verkeer je het oplevert als je bovenaan bij Google staat. Dat betekent dat je moet weten hoeveel de gemiddelde CTR per positie is. Met onderstaande grafiek kan je bij een normale situatie uitgaan van deze klik ratio’s.

Longtail zoekwoorden zijn concreter en leveren overwegend een hogere klikratio op.

Voeg om deze berekening te maken het CTR percentage per zoekwoord in in je Excel sheet in de kolom ‘CTR’. Ga hiervoor uit van de toppositie in Google.

Wat je zou kunnen doen is inschatten van de positie die je kan behalen, maar dat is lastig. Er zijn namelijk geen garanties in de wereld van zoekmachine marketing. Daarom ga je hier altijd uit van de toppositie, zonder ambities zijn we immers nergens.

Om te zorgen dat je realistisch blijft gebruik je de SEO concurrentie kolom uit je Excel sheet.

Nu komt het erop aan. Je gaat de formules toevoegen aan de Excel sheet om de kans op succes te berekenen. Hiervoor ga je 4 belangrijke waardes berekenen.

• Succeskans
• Verwachte aantal bezoekers
• Bezoekersrendement
• ROTI

Succeskans uitrekenen is eenvoudig. Je hebt de informatie van Ubersuggest gekregen. Wat je doet is de volgende formule hanteren:

(100 – SEO moeilijkheid)/ 100% = succeskans

Niet ingewikkeld he, maar je hebt deze informatie nodig voor verdere berekeningen.

Verwachte aantal bezoekers uitrekenen is de volgende stap. Ook niet ingewikkeld, maar wel belangrijk. Weet je nog dat je de CTR ingevuld hebt op basis van de bovenste positie in Google en het aantal zoekwoorden in de zoekterm? Die ga je nu gebruiken.

De formule is:
Zoekvolume * CTR = Verwachte aantal bezoekers

Nu weet je hoeveel bezoekers je ongeveer kan verwachten van dit zoekwoord wanneer je bovenaan bij Google staat. Dit is het aantal bezoekers waar het om gaat, niet het zoekvolume want een CTR van 100% is helaas niet realistisch.

Bezoekersrendement berekenen zegt wat over de inspanning die je moet doen om bezoekers te trekken. Is het het waard om je tijd te investeren in het maken van content voor het aantal bezoekers dat je ervoor terugkrijgt?

Dat getal helpt je om keuzes te maken, handig he?

Leestip:
Technische SEO noodzakelijk bij zoekmachine optimalisatie

Daarom gaat de berekening van ROTI je echt helpen inzicht te krijgen waarop je je beslissingen voor SEO kan nemen.

ROTI kijkt namelijk naar de marge of omzet, afhankelijk van wat je hebt ingevuld, die het zoekwoord je potentieel gaat opleveren. Dit is zoekwoorden onderzoek zoals ik het doe voor al mijn klanten en welke mij helpt om tot de beste beslissingen te komen. Met dit zoekwoorden onderzoek stuur je op omzet en niet op bezoekers. Dat is uiteindelijk waar het omdraait toch?

De formule van ROTI:
Verwachte aantal bezoekers * CTR * Conversie percentage * Marge = ROTI

ROTI staat voor Return On Time Investment. Tja, niet helemaal de beste naam natuurlijk aangezien het niks zegt over tijdsinvestering maar ik ben in deze uitgegaan van een gelijke tijdsinvestering om bovenaan bij Google te komen.

En nee, dat klopt natuurlijk niet want dat zou betekenen dat je moet gaan kijken per zoekwoord hoe je unieke content kan maken en hoeveel tijd het je zou kosten om de best mogelijk content te maken. Beter dan wat er nu al bestaat.

Zeker wanneer je uitgaat van de SEO Skyscraper Techniek.

• Bereken de succeskans
• Bereken het verwachte aantal bezoekers
• Bereken het bezoekersrendement
• Bereken ROTI

Zoekwoorden onderzoek dat je klanten oplevert zonder overdreven hard te werken

Nou ja, je hebt al hard gewerkt natuurlijk door al deze stappen te doorlopen. Maar vanaf nu komt het makkelijke gedeelte. Althans het deel waar je het voordeel hebt over je concurrenten.

Nu ga je profiteren van al je harde werk.

Waar je concurrent zit te kijken naar het zoekvolume en zich onterecht rijk rekent kijk jij naar ROTI. Wat levert een zoekwoord je maandelijks op?

Je rangschikt je zoekwoorden op de kolom Bezoekersrendement. Hiermee zie je de investering in tijd die je moet doen ten opzichte van het aantal bezoekers dat het je oplevert. Kijk naar de ROTI om te zien wat het je per maand gaat opleveren. Is het het waard om je tijd erin te investeren?

Uiteraard is het mogelijk om een extra kolom te maken en bezoekersrendement te vermenigvuldigen met ROTI. Dan creëer je een kolom die je in keer een rangschikking geeft waarmee je beslist. Dat zou eigenlijk nog meer ROTI zijn dan de kolom ROTI. Deze kolom zou je dan winnaars kunnen noemen.

Zelf kijk ik graag nog naar de verhoudingen tussen de twee om tot de beste beslissing te komen.